گود زورخانه از اصلی ترین و باارزش ترین مکانهای ورزشی در ایران بوده است و قدمت این ورزش را به دوران قبل از اسلام و حتی دوران مادها می دانند. ورزش زورخانهای و پهلوانی نمادی گرانبها از فرهنگ، هویت دینی، ملی و تاریخی ایرانیان است که در آن پهلوانان زیادی پرورش یافته که اخلاق مدار وبه اصطلاح مرام مشتی گری داشته اند و ریش خود را برای حفظ حرمت به بزرگترها، گذشت و مردانگی به گرو می گذاشتند.
در گذشته ها رسم بر این بوده است که هر گاه در محله ای و یا خانواده ای اختلافی به وجود می آمده برای حل آن به سراغ پهلوانان و افراد مورد امین مردم می رفتند و این سنت نیز اگرچه این روزها کمرنگ شده اما هنوز هم در محله های قدیمی پا برجاست .
ورزش زورخانه ای و پهلوانی چگونه کلید خورد
پوریای ولی و جهان پهلوان تختی نماد ورزشکاران زروخانه ای روایت است در جنگ دلاورانه مولای متقیان حضرت علی (ع) با عمرو بن عبدود پهلوان معروف عرب و از برترین جنگجویان قریش که در جنگ خندق به دست امام علی(ع) کشته شد، پس از آنکه عمرو، آب دهان بر چهرهاش انداخت، امام علی چند لحظه از جنگیدن دست کشید تا خشم خود را فرونشاند، و سپس عمرو را کشت.همچنین روایت شده است که پیامبر گرامی اسلام(ص) ضربه علیبنابیطالب(ع) بر عمرو بن عبدود را در این جنگ، برتر از عبادت همه انسانها دانسته است.
به پاس این پیروزی ۱۷ شوال ( بیستم خردادماه ) در تقویم جمهوری اسلامی ایران به روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای نام گذاری شده است و فرا رسیدن این روز یادآور نگاهی خاص به ورزشی ملی، مذهبی با پیشینهای تاریخی است.
پوریای ولی و تختی نماد ورزشکاران زورخانه ای
بر اساس آنچه که در تاریخ به ثبت رسیده است زورخانه حدود ۷۰۰ سال پیش ( قرن هفتم خورشیدی ) توسط فردی به نام محمود و معروف به پوریای ولی که اهل خوارزم بوده است درایران بنا نهاده شده است. بسیاری از زورخانه های کشورمان به نام پوریای ولی و جهان پهلوان تختی نامگذاری شده اند، مردانی که به مرام و مسلک پهلوانی و گذشت شهرت داشتند و بسیاری از ورزشکاران زورخانه ای خود را مرید این ها می دانند و به مولا علی( ع) اقتدا می کنند.
آیینهای پهلوانی و زورخانهای در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۹ (۱۶ نوامبر ۲۰۱۰) در فهرست میراث معنوی یونسکو ثبت جهانی شد و برگزاری مسابقات بین المللی این رشته ورزشی در کشورهای مختلف انجام میشود.
در ورزش زورخانه ای نیز ورزشکاران به رتبه های مختلفی تقسیم می شوند که آخرین و برترین آن رتبه نهم است که ورزشکار بعد از ۴۵ سال ورزش کردن و داشتن حداقل ۶۵ سال سن به هنگام آمدن و یا رفتن از در زورخانه، مرشد برای او زنگ میزند که به این ورزشکاران، زنگی میگویند، ورزشکارانی که تعدادشان هم در کشور کم است.
تخت شنو ، میل گیری ، کباده ، چرخ چمنی ، چرخ تیز ، مرشد خوانی و سنگ از جمله رشته هایی است که در زورخانه ها اجرا و مسابقات آن درسطح کشور و آسیا نیز برگزار می شود.