احیاء ورزش زورخانه، گذر ایام را طلب می کند

تاریخ گواه است که ملت در طول قرن‌های زیاد نسبت به ورزش و ورزشکاران توجه بیشتری داشتند که با توجه به مناسبت‌های مختلف نگاه ویژه‌ای به آن دارند.

ایجادکننده این مناسبت‌ها البته فیلسوفان و دانشمندانی بودند که با این یا آن اصول، شکلهای مختلف ورزش را انکشاف و تکامل می‌دادند. فیلسوفان بازی‌های المپیک را ایجاد نمودند که تا امروز این بازی‌ها شکل عمومی و جهانی به خود گرفته است. در شرق باستان بیشتر عالمان و شاعران توجه مردم را به علم و ادب و پهلوانی و جوانمردی جلب نموده و کوشش می‌نمودند که به تربیت جسم و روح آنها بیشتر پرداخته شود. ورزش زورخانه هم یک شکل تربیت جسم و روح انسانی است که تلاش به پاکی و پهلوانی و جوانمردی را در بر می‌گیرد.
اگر از بنده می‌پرسیدند که سعی ورزش زورخانه‌ای چیست من در جواب می‌گفتم: این تبدیل اخلاق است که جوهر انسان را به نیکی و نیکوکاری روا می‌دارد.
از این رو احیاء ورزش امروز گذر ایام را طلب می‌کند. به این واسطه هم ایرانی و هم تاجیکستانی می‌تواند فرهنگ بزرگ پهلوانی و جوانمردی را در تمام دنیامعرفی نماید.
خود زورخانه مکانی است که جوانان در آنجا با پاکی، راستی، بزرگی آشنا می‌شوند و آن را سرلوحه کارهای خود قرار می دهند.
نیاکان ما در قرن‌های پیشین به زورخانه نظر دیگری نیز داشتند و به آن تابش و جریان‌های گوناگون دینی و مذهبی را ضم می‌نمودند چون مقصد اساسی آنها ایجاد نمودن تنی سالم و عقلی سالم بود.
شاید زورخانه‌های اصیل امروز فقط در ایران باقی مانده باشند که این برای مردم ما یک تاریخ زنده و پاینده ورزش پهلوانی است اما در تاجیکستان امروز بسیاری رسم و رسوم‌هایی وجود دارد که به ورزش زورخانه شباهت زیادی دارد. مثلا انتخاب موضوع کشتی‌گیری: این جایگاه باید در جای پستی انتخاب شود یعنی پهلوانان باید با همه بزرگی‌شان از رعیت پائین‌تر باشند. شاید آنها از این موضوع فروتنی خویش را خوبتر معرفی و نمایان می‌کنند.
دوم مردی که پهلوان قبل از قوه‌آزمایی از پسران اجازت یا دعا پرسد.
سوم، پس از قوه‌آزمایی به خاطر شخص غالب موسیقی نواخته می‌شود.
به هر حال بسیاری از رسم و رسوم‌هایی در میان تاجیکیان و ایرانیان وجود دارد که از یکدیگر کمی متفاوت است.
مثلا: در ایران رسمی است به نام گلریزان که به آفت‌زدگان یاری‌ رسانده می‌شود، اما در تاجیکستان این رسم را با نام دیگری می‌خوانند، آنان در کشورشان با این کار برای آن شخص خانه می‌سازند یا اینکه کوچه‌های شهر را تازه می‌سازند یعنی کمک عملی و جسمانی به یکدیگر می‌رسانند و در هر دو صورت هم گلریزان وa هم حشر صفتهای جوانمردی و پهلوانی و اخلاقی را نمایان می‌سازند.

شاید احیاء ورزش زورخانه هم برای پیش روی دیگر نمودهای ورزشی از آن جمله کشتی تاجیکی، کشتی چوخه، کشتی پهلوانی و عموما نهادهای ورزشی ملی زمینه را احیا نماید. به این وسیله ما می‌توانیم پیشرفت و انکشاف نمادهای مذکور را به دیگران معرفی نمائیم. گشاده شدن فدراسیون بین‌المللی ورزش زورخانه نخستین قدم برای (در سطح بین‌الملل) احیاء و پهن نمودن فرهنگ ورزش باستانی است که تا حالا ارزش خود را نگاه داشته است که تاکنون بهترین صفتهای انسانی را آموزش داده است.