ورزش زورخانه‌ای، ورزش باستانی یا ورزش پهلوانی، نام مجموعه حرکات ورزشی است که از گذشته در محلی به نام زورخانه و با ضرب مرشد انجام می‌شد.
مورخان معتقدند که در ۷۰۰ سال پیش، «پوریای‌ولی» از اهالی خوارزم، زورخانه‌ها را به شکل امروزی در آورد.
فدراسیون ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای ایران با همکاری سازمان میراث فرهنگی در تاریخ بیست‌وپنجم آبان ۱۳۸۹ برابر با شانزدهم نوامبر ۲۰۱۰ ورزش باستانی و زورخانه‌ای و آئین‌های پهلوانی را در فهرست میراث معنوی یونسکو به نام ایران به ثبت جهانی رساند.
در خراسان جنوبی هیئت ورزش زورخانه‌ای و پهلوانی فعال است و تاکنون باستانی کاران این رشته مدال‌های رنگی را در رزمگاه های ملی و بین‌المللی برای استان و کشور به ارمغان آورده‌اند.
۲۵ گود زورخانه ای فعال در اقصی نقاط خراسان‌جنوبی وجود دارد و حدود ۱۰ گود باستانی نیز در دست احداث است تا علاقمندان به این رشته آئینی و پهلوانی بتوانند با فراغ بال و کمترین مشکل زیرساختی ذکر یا علی(ع) گویان خود را داشته باشند و چرخشی بر مدار جوانمردی و میدان‌داری بنمایند.
محمدعلی ایمانی، فرماندار خوسف در بازدید از تنها گود زورخانه و پهلوانی این شهرستان اظهار داشت: این ورزش به عواملی چون «زنده‌کردن جنبش ملی ایران، ستیز با بیگانگان، رستاخیز زبان پارسی، فرهنگ و آیین فروتنی و برادری» اهمیت ویژه ای می دهد.
وی خاطرنشان ساخت: باید این ورزش از گود زورخانه خارج و در فضای جامعه راه رشد خود را پیدا کند و به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود، برخی استان ها از این فضا به خوبی بهره برده و موفق هستند.
فرماندار خوسف تصریح کرد: برای نهادینه کردن ورزش پهلوانی و زورخانه ای باید از فضاهایی همچون بوستان ها مکان های مذهبی و…استفاده شود تا از این طریق این ورزش در جامعه و خانواده ها بیش از پیش گسترش یابد.
فاطمه اشرفی
